Verhaal van de Dag: Donald is jarig! Hij wordt vierentachtig!

Foto: PublicDomainPictures

De Rubriek ‘Verhaal van de Dag’ neemt je vandaag 84 jaar mee terug in de tijd, naar 9 juni 1934, toen Donald Duck zijn filmdebuut maakte in de Walt Disneyfilm ‘The Wise Little Hen’.

(tekst: Wim Meijer)

Vandaag 84 jaar geleden, op 9 juni 1934, maakte Donald Duck zijn filmdebuut in de Walt Disneyfilm ‘The Wise Little Hen’. Slechts zeven minuten had de eigenwijze eend nodig om een nimmer uitwisbare indruk te maken op zijn publiek. Vanaf die allereerste keer was het meteen de meest gewaardeerde ego-eend ter wereld.

The Wise Little Hen
Normaal wordt ie pakweg een jaar of twintig: de wilde eend. Maak ‘m tam, dan krijgt hij er nog 3 jaar bij. Maar dan is het toch wel gebeurd. Slechts één eend spot met alle wetten van het leven: Donald Duck is de naam. Op 9 juni 1934 zag ’s werelds beroemdste eend het levenslicht in de Walt Disneyfilm The Wise Little Hen. Daarmee telt Donald nu dus 84 jaar, en zelfs in een tijd waarin de AOW-leeftijd stapsgewijs wordt opgekrikt, lijkt dat toch een meer dan redelijk pensioengerechtigde leeftijd.

Dat pensioen lijkt er voor deze onhandige, heetgebakerde maar ook vertederende eend niet in te zitten. Want Donald heeft in al die jaren nog niets ingeleverd aan populariteit.

Shot uit The Wise Little Hen (YouTube)

Leeftijdsloos en uniseks
De hele wereld lijkt van Donald Duck te houden. En dat geldt zeker niet alleen voor kinderen. Nee, nog sterker, het zijn vooral de volwassen mannen bij wie Donald goed scoort. Om maar even een voorbeeldje te geven: Het weekblad Donald Duck wordt gelezen door 940.000 mannen. En de vrouwen? Die blijven niet eens ver achter. Ongeveer 660.000 vrouwen blijken de voorkeur te geven aan Donald’s avonturen boven bijvoorbeeld de Boeketreeks. Je kunt dus stellen dat Donald Duck niet alleen tijdloos is, maar ook leeftijdsloos en uniseks.

Clarence Nash (l) ruim 50 jaar de stem van Donald Duck en Carl Barks (r) vanaf 1935 tientallen jaren tekenaar van ’s werelds bekendste eend. (foto’s: Wikipedia)

Niets menselijks is hem vreemd
Het blijft overigens wonderlijk dat een eenvoudige eend met een matrozenpakje wereldwijd zo’n succesnummer kon worden. Vooral wanneer we ons realiseren dat die Donald Fauntleroy Duck, zoals zijn indrukwekkende volle naam luidt, lang niet altijd zo’n aimabel wezentje is.

Walt Disney zei ooit over zijn creatie: “Donald Duck is eigenlijk een combinatie van alle mensen waaraan ik een hekel heb”. En dat is te begrijpen, want Donald is driftig, opvliegerig, koppig als een ezel, super onhandig en niet gespeend van enig asociaal gedrag. Maar toch… toch blijkt de wereld een zwak te hebben voor deze eend, misschien wel juist omdat niets menselijks hem vreemd is.

Orphan’s benefit
Gedurende zijn nu 84-jarig bestaan heeft Donald geacteerd in 170 films. Begon het op die 9e juni 1934 nog met een bescheiden rolletje in “The Wise Little Hen”, een jaar later had hij al een hoofdrol te pakken in  ‘Orphan’s benefit’, een korte animatiefilm over Mickey Mouse en Donald Duck die een benefietshow houden voor een groep onhandelbare weeskinderen.

Der Führer’s Face
En 9 jaar later bereikte Donald zijn filmische hoogtepunt door in 1943 de Academy Award (Oscar) te winnen voor de beste korte animatiefilm met de film “Der Führer’s Face” (originele titel: Donald Duck in Nutzi Land)

Anders dan alle andere Donald-films was dit niet bedoeld als kinderfilm maar als propagandafilm om zogenaamde ‘War bonds’ (obligaties van waaruit de oorlog met Duitsland moet worden gefinancierd) te verkopen. Het is de enige keer dat Donald een Oscar in ontvangst mocht nemen. De film vertelt het verhaal van Donald die, in een nachtmerrie, te werk gesteld wordt in een fabriek in nazi-Duitsland.

Duckstad
Het was de eerste keer dat Donald’s avonturen werden gekoppeld aan de actualiteit. En het zou zeker niet de laatste keer zijn, want steeds meer werd Duckstad (de door Carl Barks bedachte woonplaats van Donald) een afspiegeling van de maatschappij. Wat in de ‘echte’ wereld gebeurde, zagen we op karikaturale wijze terug in Duckstad. En dat gebeurt nog steeds. We hoeven maar even de denken aan de troonswisseling in 2013; toen kwam Donald Duck met een ‘speciale abduckatie-editie. En ook gebeurtenissen zoals de bankencrisis, de Olympische Spelen en de heropening van het Rijksmuseum (in dit geval het Duckstad Museum met zijn eigen variant op de Nachtwacht, de ‘DuckWacht) waren goed voor specials.

Het is misschien wel juist dat blijvend inspelen op actualiteiten wat Donald Duck zo onsterfelijk maakt en vooral ook zo populair bij volwassenen. Zo populair dat Donald zelfs voor diverse kunstenaars een bron van inspiratie bleek, zoals voor de Oostenrijkse Gottfried Helnwein en de Finse Kaj Stenvall.

Wordt Vervolgd
Vandaag wordt Donald 84 jaar. Een leeftijd waarbij je zou verwachten dat nieuwe avonturen van Donald zich nog uitsluitend zullen afspelen in Huize DuckZorg. Niets wijst echter in die richting. Want Donald blaakt nog van energie, waarbij een lichte verdenking van ADHD op zijn plaats lijkt. Maar bovenal, vraag me niet waarom, vindt iedereen Donald Duck leuk.

Han Peekel tijdens een van de uitzendingen van ‘Wordt Vervolgd'(foto: Avro Beeld en Geluid – Wiki)

Gedurende 17 jaar presenteerde Han Peekel het programma ‘Wordt vervolgd’. Zeventien jaar lang zag ik kinderen voorbij komen in de trend van “Ik ben Japie van Puffelen, en ik ‘doe’ Donald Duck…” gevolgd door een enkele tientallen seconden durend, schrapend geluid van diep uit het kleine strotje, waarna de kleine Japie licht onzeker wachtte op het applaus dat nooit kwam.

‘Wordt Vervolgd’ bestaat al 21 jaar niet meer. Maar als je het mij vraagt ‘doen’ over 100 jaar nog steeds alle Japies Donald Duck.

Cookieinstellingen