Toetanchamon: het dure en dodelijke speeltje van Lord Carnarvon

Vandaag 151 jaar geleden, op 26 juni 1866, werd in Highclere Castle, een Engels Landgoed in het noorden van het graafschap Hampshire, George Edward Stanhope Molyneux Herbert geboren, beter bekend als Lord Carnarvon, de financier van de opgraving van het graf van Toetanchamon.

Paarden en auto’s
De titel ‘Lord van Carnarvon’ erfde George Edward in 1890 van zijn vader Henry Howard Molyneux Herbert, een Brits politicus en lid van de Conservatieve Party. Behalve de titel liet zijn vader hem ook zeer vermogend achter, waardoor de jonge Lord Carnarvon zich dure hobby’s kon permitteren zoals het houden van renpaarden en dure en snelle automobielen. Dat laatste werd hem in 1901 echter bijna fataal toen hij in Duitsland in de omgeving van Bad Schwalbach een ernstig auto-ongeluk kreeg. Hij overleefde het ongeluk weliswaar, maar zijn gezondheid had er wel flink door ingeboet. Daarom adviseerde zijn arts hem om Engeland, met zijn koude vochtige klimaat, te verlaten en te kiezen voor een warmer gebied. Dat was de reden voor Lord Carnarvon om zijn aandacht te richten op Egypte.

Egyptoloog
Naast het fokken van volbloed renpaarden begon de Lord zich vanaf 1902 te verdiepen in archeologie en ontwikkelde zich tot een enthousiast amateur Egyptoloog. Echt succes bleef aanvankelijk echter uit. Hij had weliswaar een concessie verworven om in Thebe zelfstandig opgravingen te verrichten, maar vond bedroevend weinig. Om die reden zocht hij in 1907 contact met Howard Carter, een archeoloog die al vanaf 1891 opgravingen in Egypte had gedaan en daarmee grote faam had verworven.

Het kostte Carter in totaal 6 jaar om de Vallei systematisch af zoeken. Zes jaar, waarin hij niets vond. Voor Carnarvon was daarmee de grens ongeveer bereikt. Daarom besloot hij om een eind te maken aan de dure opgravingen, zonder iets te vinden. Vanuit de overtuiging dat de Vallei was uitgeput, besloot Carnarvon om de financiering van de dure opgravingen te stoppen. Toch lukte het Carter om Carnarvon over te halen om nog één jaar geld in de opgravingen te investeren, omdat hij er echt van overtuigd was het graf te vinden.

Het bleek letterlijk een ‘gouden’ beslissing om door te gaan want op 4 november 1922 ontdekten enkele arbeiders van Carter op 4 meter diepte het begin van een trap die met 16 treden leidde naar een gepleisterde muur met het teken van Toetanchamon. Op vrijdag 24 november 1922 gingen Carter en Carnarvon voor de eerste keer naar beneden om zich toegang te verschaffen tot de graftombe.

Het duurde nog drie maanden, tot 16 februari 1923, voordat ze ook de grafkamer van Toetanchamon ontdekten en konden betreden. De grafkamer met de gouden sarcofaag was de kroon op het werk van vele jaren.

[caption id="attachment_9803" align="alignnone" width="715"]

Lord Carnarvon zou echter niet lang kunnen genieten van zijn succesvolle investering. Enkele weken nadat hij de grafkamer van Toetanchamon was binnengestapt werd hij gestoken door een mug. De muggenbeet raakte ontstoken en leidde tot hoge koorts waartegen geen enkel geneesmiddel bestand bleek. Uiteindelijk overleed Lord Carnarvon op 56-jarige leeftijd op 5 april 1923 in Caïro.

Misschien hadden Howard Carter en Lord Carnarvon al nattigheid moeten voelen toen ze de graftombe van Toetanchamon betraden. Want bij de ingang van de grafkamer stuitten de heren op een steen met de weinig hartelijke inscriptie “Wie deze heilige grafkamer betreedt, zal door de vleugelen des doods getroffen worden”.

Carter en Carnavaron lieten zich er echter niet door tegenhouden, waarmee ze volgens Egyptisch (bij)geloof wellicht “De vloek van Toetanchamon” over zich afriepen. Of die ‘vloek’ ook daadwerkelijk de oorzaak was van Carnarvon’s dood? Het is in ieder geval bijzonder dat, bij onderzoek van de mummie van Toetanchamon, artsen een zwart bultje ontdekten op de linkerwang van de Farao, exact op dezelfde plek waar Carnarvon door de mug was gestoken.

Sommigen zien hierin hèt bewijs dat Lord Carnarvon werd getroffen door de gevreesde ‘vloek’, al sluit ik niet uit dat hier van een mug een olifant wordt gemaakt.

[caption id="attachment_9804" align="alignnone" width="1200"]