Column van de Dag: Schermtijd versus aandacht en contact

Annemieke Hoogeboom-Veldt is kindertherapeut en coach voor kids, ouders en onderwijs. In haar nieuwe column voor Nieuws.nl gaat ze in op de negatieve effecten van ‘schermtijd’ op de ontwikkeling van kinderen en de risico’s van Wifi-netwerken voor de gezondheid.

Schermtijd versus aandacht en contact
(door: Annemieke Hoogeboom-Veldt)

Het is je waarschijnlijk niet ontgaan: we lijken tegenwoordig meer in contact te staan met een scherm dan met elkaar. Een verontrustende ontwikkeling. Inmiddels is duidelijk vastgesteld dat kinderen die veel tijd doorbrengen achter een scherm, veel ontwikkelingsmogelijkheden mislopen. Dat betekent een verstoring in hun ontwikkeling met verscheidene effecten tot gevolg. Denk hierbij aan leerproblemen, problemen met de motoriek, oogproblemen, concentratieproblemen en niet te vergeten: een verarming in sociale ontwikkeling.

Dat laatste vind ik op dit moment misschien nog wel het meest verontrustend: in de huidige wereld waarin al zo veel geweld, miscommunicatie en tunnelvisie tot grootse problemen leidt. Dat gaat met de huidige schermtijd zeker niet beter worden. Hoe leren kinderen nog een ‘normaal’ gesprek met elkaar voeren, voor zichzelf opkomen, hun grenzen aangeven? Hoe vaak komen ze nog in situaties terecht waarin ze zich moeten afvragen ‘wie ben ik?’, ‘hoe kan ik hierop reageren?’, ‘wat zal ik nu doen?’ Schermtijd pleegt een ‘dubbele aanslag’ op deze vaardigheden: Door het turen naar een scherm, worden namelijk juist die delen in het brein getriggerd (lees overbelast) die juist nodig zijn om sociale vaardigheden te leren.

De momenten op school waarin tijd en ruimte zou moeten zijn voor vrije interactie -zoals in de pauzes- worden tegenwoordig vaak ook al achter een scherm doorgebracht. Ja, ik heb het hier ook over de basisschool. (Dat pubers op de middelbare school in de pauze grotendeels verkleefd zijn aan hun mobiel lijkt iedereen al normaal te vinden?!) Jonge kinderen zitten gedachteloos hun boterham naar binnen te proppen terwijl ze als een soort van zombies naar het digibord staren terwijl ze een ‘educatieve’(?) film voorgeschoteld krijgen. Waarom laten we dit met z’n allen gebeuren? Die kinderen kunnen er niets aan doen, wij scheppen deze omstandigheden. Wij, volwassenen, ouders, leerkrachten, directeuren! Wanneer komt er iemand in actie? Dit moeten we toch niet laten gebeuren met z’n allen! Onze kinderen ‘verarmen’ aan alle kanten.

Gelukkig zijn er in Europa al landen die wakker zijn geworden. Neem bijvoorbeeld Frankrijk. Naast de aandacht voor schermtijd is daar veel aandacht voor de negatieve gevolgen van straling door netwerken. Op basis van hun wetenschappelijk onderzoek zeggen gezondheidsautoriteiten in Frankrijk NEE tegen wifi en mobiele telefoons. Sinds 2015 is daar in de wet vastgelegd dat wifi is verboden op alle kleuterscholen en op de basisscholen moet worden uitgeschakeld wanneer het niet in gebruik is. Nieuwe scholen worden weer bedraad.

Bibliotheken en universiteiten hebben alle wifi-netwerken volledig verwijderd. Landen zoals Frankrijk verbieden wifi niet voor niets. Vele onderzoeken tonen negatieve effecten voor de gezondheid duidelijk aan. Denk hierbij aan veranderde hersenontwikkeling, slaap- en geheugenstoornissen, gedragsproblemen, toename van kanker. Wist je dat het beenmerg van het hoofd van een kind tien keer meer straling absorbeert dan dat van een volwassen?!

Wat mij betreft gaan Nederlandse scholen en openbare gebouwen landen als Frankrijk snel volgen. Niet omdat ik tegen het internet ben, maar omdat al deze straling grootse negatieve gevolgen heeft voor de volksgezondheid. Bijkomend voordeel is dat er dan misschien minder mensen gefocust zijn op hun mobiel wanneer ze geen gebruik meer kunnen maken van gratis WiFi netwerken in openbare ruimten… Kunnen we onze kinderen weer gaan leren hoe intermenselijk contact werkt, hoe je gesprekken voert en vooral: dat het fijn is om ECHTE aandacht van iemand te krijgen!

Wil je tips ontvangen hoe jij thuis om kan gaan met schermtijd? Vulje naam en mailadres in en je ontvangt ze in je mailbox!Kijk voor meer informatie op of mail naar