De duinen: hoe mooi en hoe gezond wil je het hebben?

In de regio Kennemerland zijn we gezegend met prachtige duingebieden. De Amsterdamse Waterleidingduinen, de Kennemerduinen en het Noord-Hollands Duingebied. Prachtige natuur, uitgestrekt gebied voor wandelen, fietsen en andere sportieve activiteiten, tevens waterwingebied dat voorziet in ons drinkwaterbehoefte, en natuurlijk ook bescherming tegen de zee. En dan heb je ook nog de geneeskrachtige kruiden en eetbare planten die er groeien.

Dit alles bij elkaar biedt volop inspiratie voor een mooie serie van verhalen van wat je zo al tegenkomt in ónze duinen.

De serie is gemaakt door de Stichting Duinbehoud die daarmee bezoekers van de duinen wil informeren over gezond wandelen in de natuur, over geneeskrachtige kruiden, over eetbare planten en over de positieve effecten van een wandeling door de duinen voor de lichamelijke conditie en de mentale gezondheid.

In deze eerste column zoomt Marc Janssen van Stichting Duinbehoud in op duindoornbessen.

Duindoornbessen: rijk aan vitamine C

Wandelen in de natuur is voor veel mensen een lekkere ontspanning: genieten van de geur van het bos, het ruisen van de wind door de bladeren, het fluiten van de vogels of de stilte om ons heen. Voor anderen is het een ontdekkingstocht naar bijzondere planten of dieren: het prikkelen van de hersenen met positieve signalen uit de omgeving met het zien van een mooie orchidee, een zandloopkever of een huppelend konijn.

Een stevige wandeling door de natuur is goed voor de conditie, en voor de mentale gezondheid. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat mensen tot rust komen tijdens een wandeling door de natuur en dat het genezingsproces van het lichaam sneller verloopt. Je knapt er van op, je wordt er gezond van en je leert er wat van.

Wie in het najaar een wandeling maakt door het duingebied komt ze ongetwijfeld tegen: de duindoorn. Dit is een grote struik met grijsgroene blaadjes en oranje bessen. Althans de vrouwtjes, want alleen de vrouwelijke struik van de duindoorn draagt bessen. De oranje bessen zijn wat zuur van smaak en zeer rijk aan vitamine C. Je kunt er jam van maken, maar het plukken van de bessen is een vak apart. De truc is een paar takjes met bessen af te knippen, deze in de vriezer te leggen en na het invriezen kun je de bessen er makkelijk vanaf halen.

Duindoornbessen worden ook gegeten door vogels die in het najaar langs onze kust trekken: de kramsvogels en de koperwieken. Deze vogels zijn vanuit Scandinavië op weg naar warmere streken in Zuid-Europa en sterken aan door het eten van duindoorn- of vlierbessen. Als de bessen goed rijp zijn dan gaan ze gisten. Je kunt dan dronken kramsvogels of koperwieken tegenkomen in het duingebied.

Het bijzondere van de duindoorn is dat deze plant samenleeft met een bacterie. Deze bacterie zit in kleine knolletjes aan de wortels van de duindoorn. De bacterie bindt stikstof uit de lucht en geeft dit door aan de duindoorn als voedingsstof. Omgekeerd maakt de duindoorn suikers uit zonlicht en koolzuurgas en geeft dit door aan de bacterie als voedingsstof. Deze vorm van samenleven noemen we symbiose. Zowel de bacterie als de duindoorn hebben er voordeel bij en ze zitten elkaar niet in de weg.

Voor meer informatie over natuur en gezondheid zie: www.duinbehoud.n l.