Witwassen in de vastgoedsector: het probleem erkennen is onderdeel van de oplossing

Samen zorgen voor een integere vastgoedmarkt: zo’n 700 professionals uit de vastgoedbranche keken vorige week live mee naar het gesprek tussen John van den Heuvel (misdaadverslaggever), Onno Hoes (voorzitter NVM), Annerie Ploumen (toekomstig voorzitter KNB) en Hennie Verbeek (hoofd FIU-Nederland).

Bron politie:

Tijdens het webinar ‘Dat zit vast goed(?)!’ bespraken zij de rol die makelaars, notarissen en financieel adviseurs hebben om witwassen in de vastgoedmarkt aan te pakken. En voor welke dilemma’s de professionals komen te staan. Het webinar is in zijn geheel terug te kijken via www.integerevastgoedmarkt.nl

Alle meldingen doen er toe

Als rode draad door het gesprek viel op te merken dat het belangrijk is dat iedere professional in de vastgoedmarkt een melding doet als zij iets ongebruikelijks opmerken. Juist als er meerdere meldingen vanuit verschillende invalshoeken bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en Financial Intelligence Unit – Nederland (FIU-Nederland) binnenkomen, ontstaat er een compleet beeld over een verdachte situatie. En die informatie samen vormt de basis voor een mogelijke opsporing. Oftewel: alle meldingen doen er toe.

Zorgwekkende ervaring

Dat dit niet altijd wordt gedaan, bleek al uit de opening van misdaadverslaggever John van den Heuvel. Hij vertelde uit eigen ervaring: ‘Het is zorgwekkend hoe de criminele wereld voet aan de grond krijgt in onze maatschappij via de vastgoedmarkt. Niet alleen via malafide tussenpersonen, maar ook langs een geleidelijke schaal: een transactie is min of meer op het randje, de professional ziet het kwaad er niet van in en gaat er in mee, maar daarna is de professional chantabel en kan dan niet meer terug’.

Verschil in cijfers

Dat niet alle professionals overal een melding van maken, bleek ook uit een aantal pollvragen aan het publiek. Ruim 75% van de deelnemers aan het webinar zegt in het werk wel eens een situatie meegemaakt te hebben waar zij een onderbuikgevoel van kregen. Maar uit cijfers van FIU-Nederland over 2019 blijkt dat slechts 1,5% van de makelaars en 30% van de notariskantoren in Noord-Holland een officiële melding heeft gedaan. Waar komt dit grote verschil vandaan?

Informatie verzamelen

Onno Hoes, voorzitter van de NVM (Nederlandse Coöperatieve Vereniging van Makelaars en Taxateurs) reageert namens de makelaars: ‘Het is ingewikkeld om te bepalen of je ergens een melding van moet doen. Soms maak je iets mee wat ongebruikelijk is, maar weet je niet of dit verdacht is. Je zoekt naar harde feiten, maar dat blijkt lastig. Vanuit onze brancheorganisatie helpen we makelaars zodat zij weten hoe ze op een informele manier het gesprek met hun klanten aan kunnen gaan en informatie kunnen verzamelen. Want de meeste makelaars zien kopen en verkopen als hun core business en vinder de zaken eromheen lastiger.’

Geheimhoudingsplicht en informatie delen

Ook Annerie Ploumen, toekomstig voorzitter van de KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie), geeft aan dat er soms twijfels zijn bij notarissen: ‘Het is onze taak om nieuwsgierig te zijn: om door te vragen en onderzoek te doen. Als je nieuwsgierigheid over gaat naar gezond wantrouwen, omdat je niet de antwoorden krijgt die je zoekt, kan je er voor kiezen om een transactie niet door te laten gaan en een melding te doen bij de FIU. Maar de klant kan met deze kennis naar een andere notaris gaan en daar andere antwoorden geven. Zo kan de transactie alsnog doorgaan, voor we er iets aan hebben kunnen doen. Je wilt als notaris deze informatie eigenlijk met collega’s delen, maar je hebt een geheimhoudingsplicht. Het is nog zoeken naar een manier om informatie te delen binnen die kaders van de geheimhoudingsplicht.’

Twijfel? Doe een melding!

Hennie Verbeek-Kusters, hoofd van FIU-Nederland, reageert daarop: ‘Als je twijfelt, is dat vaak niet voor niks, dus meld het dan! Jij hoeft zelf niet te onderzoeken of er iets verdacht of strafbaar is, jij hoeft alleen aan te geven dat je iets ongebruikelijk vindt en waar je dat op baseert. Wij onderzoeken het dan. Als er niks aan de hand blijkt te zijn, doen we er ook niks mee. Maar ben je er van overtuigd dat er echt iets flink fout is, neem dan nog extra contact met ons op via mail of telefoon. Dan pakken wij jouw melding met spoed op.’

Oproep aan professionals: blijf alert

John van den Heuvel sloot het webinar af met een duidelijke oproep: ‘Er gaat onnoemelijk veel geld om in drugshandel en dat geld moet zijn weg vinden naar de bovenwereld. Daarom is het belangrijk dat de hele vastgoedwereld van het probleem doordrongen is en dat jij als professional uitermate alert blijft. Het probleem onderkennen is vaak al een onderdeel van de oplossing. Dus: vraag door, laat je onderbuikgevoel meespelen en overleg desnoods met collega’s of FIU-Nederland hoe je met een bepaald gevoel omgaat.’

Vervolg

Gezien de grote interesse voor dit webinar, krijgt het zeker nog een vervolg. Wanneer en hoe? Hou daarvoor de website www.integerevastgoedmarkt.nl in de gaten. Want: samen zorgen we voor een integere vastgoedmarkt!