Rookvrije gemeente: Groningen first, Heemskerk second?

Afgelopen weekend kwam Groningen in het nieuws met het ambitieuze plan om de eerste rookvrije stad van Nederland te worden. Geen ‘gerook’ meer in het openbaar, en in het bijzonder niet daar waar kinderen zijn.

Sinds het afgelopen weekend staat de discussie rondom het roken weer helemaal op de kaart. Dit met dank aan een groot aantal partijen in onze noordelijkste provinciehoofdstad , die samen de ambitie hebben uitgesproken om van Groningen de eerste rookvrije stad van Nederland te maken.

Onder de betrokken partijen organisaties op het gebied van gezondheid en verslavingszorg, scholen, kinderopvangen, sportclubs en zorgverzekeringen. Het doel van deze partijen is om kinderen in Groningen (en uiteindelijk in heel Nederland) rookvrij te laten opgroeien.

Natuurlijk is er in de afgelopen jaren al heel wat is gebeurd om het roken een halt toe te roepen. Zo ligt de tijd van de rokende docent voor de klas al ver achter ons, hangt er op werkplekken allang geen blauwe wolk meer, zijn alle openbare gebouwen rookvrij en is in restaurants het sigaretje voor, na en tussendoor allang verworden tot overgeromantiseerde nostalgie.

Daarbij heeft ook het pakje sigaretten nauwelijks nog iets aantrekkelijks: Schokkende foto’s en stevige waarschuwingen bedekken zo’n 65% van ieder pakje rookwaar. En ook het vermelden van het sigarettenmerk ligt onder vuur.

Het zijn allemaal maatregelen waar de tabaksindustrie niet vrolijk van wordt en die er toe hebben geleid dat het aantal rokers van 60% van de bevolking eind vijftiger jaren vorige eeuw is teruggelopen tot 25% nu. Maar ook die 25% leidt nog tot maar liefst 20.000 doden per jaar, alleen al in Nederland, waarvan het circa 10% slachtoffers betreft die zelf niet rookten maar hun vroegtijdig overlijden ‘te danken’ hebben aan meeroken.

De conclusie van de partijen die streven naar een ‘rookvrije generatie’ is dan ook dat er meer nodig is. Willen onze kinderen en kleinkinderen niet in de ‘verleiding’ komen om op een zeker moment die eerste sigaret te pakken, dan zal door hen roken niet als ‘iets gewoons’ moeten kunnen worden ervaren. Dat betekent in feite dat roken uit het gezichtsveld van de jeugd moet verdwijnen, en daarmee eigenlijk uit het complete straatbeeld.

Overigens is ABP zeker niet de enige belegger die zich op dit hellend vlak heeft begeven. Ook andere banken en pensioenfondsen deden dit. Maar inmiddels komen er steeds meer van hen tot ‘inkeer’, zoals PGGM, het pensioenfonds voor Medisch Specialisten en Huisartsen en het Pensioenfonds Zorg en Welzijn. En ook ABN Amro trok zich recentelijk terug omdat beleggen in de tabaksindustrie ‘niet verenigbaar zou zijn met hun kernwaarden’.

Ondanks de nog altijd starre houding van het ABP, lijkt het toch een kwestie van tijd dat ook dit pensioenfonds z’n rendement zal moeten gaan zoeken in andere beleggingsvormen dan de tabaksindustrie.

[caption id="attachment_10272" align="alignnone" width="715"]

Afgelopen maand kondigde staatssecretaris Martin van Rijn weer nieuwe anti-rookmaatregelen aan. Zo gaat er met ingang van 2020 een uitstalverbod gelden (sigaretten vanaf 2020 niet meer ‘in het zicht’, maar verkocht van achter de toonbank) en geldt er per 2022 een verbod op sigarettenautomaten. Deze maatregelen maken duidelijk dat de trend is gezet en dat het streven van Groningen om echt rookvrij te woorden op termijn zeker kans van slagen heeft.

En ach, als het dan toch die kant opgaat, hoe mooi is het dan om je te profileren als ‘eerste rookvrije stad van Nederland!’ Het is een ambitie die eigenlijk iedere zichzelf respecterende stad van Nederland zou moeten delen. Ik zou zeggen: Beverwijk, Heemskerk, Velsen… pak de handschoen op. Is ’t niet voor de IJmond van nu, dan in ieder geval voor de IJmond van onze kinderen, zodat die kunnen leven in een rookvrije wereld onder de rook van Tata Steel.