Op afstand kunnen zien wat er in een bijenkast gebeurt, zonder de bijen te hoeven storen: Het maakt ’t leven van zowel de imkers als van de bijen een stuk prettiger.
Tot op heden moesten imkers telkens de kasten fysiek inspecteren. Dat betekent steeds weer een forse inbreuk op de privacy van de bijen, die soms ook hun ongenoegen onmiskenbaar laten blijken middels het planten van de angel op onbedekte lichaamsdelen van de imker.
Sensoren in bijenkasten
Als het aan de studenten van de ICT en Lab van het Nova College in Beverwijk ligt dan wordt het in de toekomst heel anders. De studenten werken namelijk mee aan een onderzoek, waarbij sensoren worden geplaatst in de bijenkasten, die onderzoekgegevens verzamelen over de honingbij, die vervolgens ‘op afstand’ afleesbaar zijn.
Donderdag 24 november heeft André Kapitein van het bedrijf SmartSensors.me in de tuin van de Nova-vestiging Laurens Baecklaan de eerste bijenkorf met sensoren geïnstalleerd. ‘Voor het eerst wordt in het nest zelf onderzoek gedaan naar het leven van de bijen’, zegt André die zelf imker is.
Bijensterfte 10% per jaar
Het gaat niet goed met de bijen in ons land, zo’n 10 procent sterft elk jaar. Bijen zijn belangrijk voor onze voedselvoorziening, zij bestuiven meer dan 70% van de gewassen die wij gebruiken voor onze consumptie, zoals appels, peren en ook koffie. Door sensoren in de bijenkorf te plaatsen, hoopt André te achterhalen waarom de bijen sterven.
‘Daar zijn veel theorieën over, maar niet eerder werd op zo’n brede schaal met zoveel partijen data verzameld. Om deze data te verzamelen worden sensoren in de kasten zelf geplaatst, wat onderzoek in het ‘nest’ mogelijk, De bijen laten daar hun natuurlijke gedrag zien en worden daarin niet gestoord’, vertelt André, die naast imker ook smartsensor-specialist is.
Invloeden
‘De slimme sensoren verzamelen op afstand onder meer hoe snel het volk groeit en welke omstandigheden, zoals luchtkwaliteit en vochtigheid, invloed hebben op een bijenleven. Bijen verzamelen hun honing binnen een straal van circa 9 km2 rondom de kast. Eventuele vervuiling zou je dus in de honing terug moeten vinden.
’Slimme ‘imker-app’
De data van de sensoren moet worden opgeslagen en daar helpen de ICT-studenten bij. Docent Sander Boelsma: ‘Zij ontwikkelen de komende maanden een website om die data online zichtbaar te maken, ze schrijven de software voor het opslaan van de laboratoriumonderzoeken en ze ontwikkelen een app. Daarmee kan op afstand in de bijenkast worden gekeken en die geeft signalen af als er iets mis is.’ Voor de bijen zelf is dit prettiger. De imker hoeft het volk immers minder vaak te storen. In april, als de bijen beginnen honing te verzamelen, moeten de app, website en software gereed zijn.
Innovaties
Meewerken aan dit onderzoek is volgens Sander interessant voor de studenten: ‘Het zijn de nieuwste innovaties die worden ingezet voor een echt probleem. Dat daagt ze uit en geeft ze de kans zich vakinhoudelijk te ontwikkelen én te groeien als mens.’ Davy Visser is een van de betrokken ICT-studenten: ‘Het ontwikkelen van een applicatie voor een doel met zo’n maatschappelijke impact is voor mij echt reden om mee te willen doen.’
Praktijkonderzoek
Studenten van de laboratoriumopleiding gaan de honing testen. Docent Loes Hooijboer: ‘Zij testen de honing op bijvoorbeeld pollenconcentratie, vochtgehalte, pH-waarde en het suikergehalte. Voor lab-studenten is dit bijzonder omdat ze meewerken aan een realistisch onderzoek met meerdere monsters. Het plan is de honing uit alle kasten in het land in Beverwijk te testen’.
Ehive voor urban imker
De bijenkorf heet de Ehive. ‘Hive’ betekent bijenkorf in het Engels. De Ehive moet het houden van bijen voor de ‘urban imker’ geschikt maken en stimuleren. Hoe meer mensen bijen houden, hoe beter het is voor de voedselvoorziening en de biodiversiteit op aarde. De Ehive kan rekenen op steeds meer belangstelling van bijenkenners en bedrijven, waaronder T-Mobile, aanbieder van mobiele communicatie die meewerkt en sponsort.
